Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου 2011

Μάρτης ή Μαρτιά

ΜΑΡΤΙΟΣ
Ο τρίτος μήνας του έτους και ο πρώτος της Άνοιξης.
 Μερικές από τις ονομασίες του είναι Μαρτς (Ποντιακή ονομασία), Ανοιξιάτης, Γδάρτης, Κλάψας, Κλαψομάρτης, Λωλομάρτης, Ξεροκοτρινάς, Παλουκοκάφτης, Πασσαλοκάφτης, Πεντάγνωμος, Πενταγιόματος, Πουλιαντέρης, Σακκουλογδύτης, (επειδή εξαντλούνται τα αποθέματα τροφίμων), Φυτευτής.
Τα λόγια σου είναι ψεύτικα, σαν του Μαρτιού το χιόνι,
          που το ρίχνει από βραδύς και το πρωί το λιώνει.

 

Έθιμα το μήνα Μάρτιο

 

Ο Μάρτης είναι ο πρώτος μήνας της Άνοιξης.
Οι μητέρες δένουν ακόμα και σήμερα
στα χέρια των παιδιών τους
ένα βραχιόλι από πολύχρωμες κλωστές,
που το λένε «μάρτη», 


για να μην τα «μαυρίσει» ο ήλιος. 
Είναι ένα μαγικό προφύλαγμα για τη νέα εποχική περίοδο.
Το περίδεμα αυτό το φορούσαν τα παιδιά 
ως τη Ανάσταση ή ώσπου να πρωτοδούν χελιδόνι.



Το μήνα αυτό τα παιδιά έφτιαχναν ένα ξύλινο ομοίωμα χελιδόνας,
το οποίο στόλιζαν με ζουμπούλια.
Έπειτα το γύριζαν από σπίτι σε σπίτι σ' όλο το χωριό τραγουδώντας
τραγούδια για τον ερχομό των χελιδονιών. 
Οι νοικοκυρές έδιναν στα παιδιά
λεφτά, λάδι, κρασί, αλεύρι, σιτάρι.
Τα λεφτά καθώς και τα προϊόντα αυτά
τα αφιέρωναν τα παιδιά στην εκκλησία.
 Είναι σημαντικό ότι το έθιμο αυτό επιβιώνει
από τους αρχαίους Έλληνες και σε άλλα μέρη της πατρίδας μας
 όπως στη Μακεδονία, Θράκη, Δωδεκάνησα.
Πρόκειται για τα λεγόμενα «χελιδονίσματα» τα ανοιξιάτικα κάλαντα.



Χαρακτηριστικό είναι ένα άλλο ανοιξιάτικο έθιμο, το έθιμο της βροχής
που σχετίζεται με την ανησυχία του αγροτικού κόσμου για τη βροχή
και γίνεται συνήθως λίγο πριν τη Μεγάλη Εβδομάδα. 
Μαζεύονταν λοιπόν παιδιά μέχρι δεκαοκτώ χρονών 
και ορίζονταν με κλήρωση ένα από αυτά που το έντυναν με χόρτα.
Έπειτα έπαιρναν ένα παγούρι και ένα ποτήρι και γύριζαν από σπίτι σε σπίτι. 
Στο κάθε ένα σπίτι έριχναν στο ντυμένο με χόρτα παιδί ένα ποτήρι νερό, 
το οποίο κουνιόταν με αποτέλεσμα να στάζει κάτω το νερό. 
Κάθε φορά έλεγαν την παρακάτω προσευχή:
«να βρέξει αγαπημένε Θεέ να μεγαλώσουν τα σπαρτά».

Εσείς φτιάξατε Μάρτη;
Καλό μήνα! 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου